Γίνε κι εσύ οπαδός της πρακτικής του «δεν πετάω τίποτα» στην κουζίνα!

Η μη σπατάλη τροφίμων δεν είναι τόσο περίπλοκη όσο μπορεί να φαίνεται!

Περίπου 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλούνται στην ΕΕ κάθε χρόνο, αλλά μπορούμε όλοι να αναλάβουμε δράση αλλάζοντας τον τρόπο που ψωνίζουμε, μαγειρεύουμε και σχεδιάζουμε τα γεύματά μας για να αποφύγουμε τη σπατάλη τροφίμων, χρημάτων και πόρων.

Ας δούμε λοιπόν τις βασικές αλλαγές που πρέπει να υιοθετήσουμε στον τρόπο ζωής μας ώστε να γίνουμε και εμείς οπαδοί του «δεν πετάω τίποτα στην κουζίνα». Και κάτι τέτοιο δεν είναι τόσο περίπλοκο όσο μπορεί να ακούγεται!

1. Αγοράζετε τρόφιμα παραπάνω από αυτά που χρειάζεστε;

Είναι η πιο συνηθισμένη πρακτική όταν βρισκόμαστε σε σούπερ μάρκετ! Οι προσφορές και οι πολυσυσκευασίες που συνήθως δίνουν ένα συν ένα δώρο, οδηγούν στην αγορά περισσότερων αγαθών από ό, τι χρειαζόμαστε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να πετιούνται περισσότερα τρόφιμα. Η προσπάθεια που πρέπει να γίνει είναι να αντισταθούμε στην επιθυμία μας να αγοράζουμε ανεξέλεγκτα και χωρίς πραγματικά να χρειαζόμαστε τα συγκεκριμένα προσόντα.

Πώς αυτό θα γίνει πράξη?

Τα απλά κόλπα της «γιαγιάς» μπορούν να μας βοηθήσουν να μείνουμε συγκεντρωμένοι όταν κάνουμε τα εβδομαδιαία ψώνια για φαγητό.

• Κάνουμε ένα εβδομαδιαίο πλάνο φαγητών.
• Πηγαίνουμε στο σούπερ μάρκετ πάντα με λίστα, σημειώνοντας τα απαιτούμενα ποσά δίπλα.
• Σκεφτόμαστε και λαμβάνουμε υπόψη πόσες φορές θα φάμε έξω την τρέχουσα εβδομάδα.

2. Πώς μπορείτε να ελέγχετε τις ημερομηνίες λήξης των τροφίμων;

Η ημερομηνία λήξης στα συσκευασμένα τρόφιμα μας λέει μέχρι πότε μπορούμε να φάμε το προϊόν. Μετά από αυτή την ημερομηνία, μπορεί να μην είναι ασφαλές. Η ημερομηνία λήξης που βρίσκεται σε φθαρτά τρόφιμα, όπως κρέας που έχει υποστεί ψύξη, γαλακτοκομικά προϊόντα και έτοιμα γεύματα είναι πολύ σημαντικό να μην παραβλέπεται. Για να αποφευχθεί η σπατάλη των τροφίμων αυτών, πρέπει να αγοράζονται όταν τα χρειαζόμαστε και στην ποσότητα που μας είναι απαραίτητα. Είναι δηλαδή καλύτερα να μην τα αποθηκεύουμε.

Βέβαια υπάρχουν και ημερομηνίες λήξης που είναι πιο «ευέλικτες». Για παράδειγμα τα τρόφιμα όπως τα ξερά φασόλια, τα ζυμαρικά, οι φακές, μπορούν να καταναλωθούν με ασφάλεια, αν και μπορεί να έχουν υποστεί αλλαγές στη γεύση, το χρώμα, την υφή. Κι εδώ είναι που πρέπει να δείξουμε εμπιστοσύνη στις αισθήσεις μας και να μην τα καταναλώνουμε αν δείχνουν πραγματικά ύποπτα.

3. Πώς μπορείτε πάντα να έχετε υπό έλεγχο τα τρόφιμα που πρέπει να καταναλωθούν;

Η μη σπατάλη δεν είναι τόσο περίπλοκη όσο μπορεί να φαίνεται!

• Ελέγχουμε τι συμβαίνει στο ψυγείο και τα ντουλάπια τακτικά και χρησιμοποιήστε τα τρόφιμα μέχρι τις ημερομηνίες λήξης τους.
• Τοποθετούμε τα τρόφιμα που αγοράζουμε στο πίσω μέρος του ντουλαπιού τροφίμων και του ψυγείου, έτσι ώστε τα πιο παλιά να έρχονται προς τα μπροστά. Μια πρακτική που ακολουθείται και στα σούπερ μάρκετ.
• Ξαναμαγειρεύουμε τα περισσεύματα των φαγητών. Χρησιμοποιούμε τα βραστά ή ψητά λαχανικά για να φτιάξουμε ομελέτες, σάλτσες ζυμαρικών, σούπες . Ξαναχρησιμοποιούμε το κρέας που έχει μείνει, σε σαλάτες και τα περισσεύματα των λαδερών φαγητών σε σάντουιτς, ομελέτες και σάλτσες για ζυμαρικά. Μπορούμε με αυτόν τον τρόπο κάλλιστα να απολαύσουμε μια νέα συνταγή και να αποφύγουμε έτσι να πετάμε καλό φαγητό.
• Καταψύχουμε τα φρούτα που ωριμάζουν αντί να τα πετάξουμε. Τα κατεψυγμένα φρούτα μπορούν να γίνουν μια ωραία προσθήκη σε smoothies!
• Τα περισσεύματα ωμών λαχανικών που έχουν μαραθεί ή πάνε να χαλάσουν και είναι ακόμα στο ψυγείο, μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε ζωμούς λαχανικών που θα τους καταψύξουμε ώστε να τους ενσωματώσουμε μελλοντικά σε φαγητά που το απαιτούν.

4. Μαγειρέψατε περισσότερο φαγητό από αυτό που χρειάζεστε;

Ακολουθούν μερικές απλές πρακτικές που βοηθούν στο να δοθεί λύση ώστε να μην πετάξουμε το περισσευούμενο φαγητό.

• Σερβίρουμε στα πιάτα μικρές μερίδες και αν χρειάζεται τα ξαναγεμίζουμε αντί να σερβίρουμε μονομιάς υπερβολικά μεγάλες μερίδες, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να καταναλωθούν και τα περισσεύματα να πετάγονται.
• Χρησιμοποιούμε τα περισσεύματα του σημερινού γεύματός μας σαν ένα επιπλέον πιάτο στο κέντρο του τραπεζιού την επόμενη μέρα. Έτσι θα νιώθετε ότι τρώτε ποικιλία αλλά και θα καταναλώσετε αυτά που έχουν περισσέψει με διαφορετικό τρόπο.
• Καταψύχουμε τα φαγητά που επιτρέπεται να καταψυχθούν για επόμενη φορά. Για παράδειγμα τα μαγειρεμένα όσπρια, τα περισσότερα λαδερά φαγητά και το κοκκινιστό μοσχάρι μπορούν πολύ εύκολα να καταψυχθούν ώστε να τα καταναλώσουμε κάποια άλλη χρονική στιγμή στο μέλλον. Αυτό που πρέπει ωστόσο να προσέξουμε είναι να μην ξεχνάμε να αναγράφουμε ημερομηνίες πάνω στα κατεψυγμένα μας « ταπεράκια» ώστε να φροντίζουμε να τα καταναλώσουμε εντός τριών μηνών με απόλυτη ασφάλεια.
• Δεν υπάρχουν αρκετά απομεινάρια για ένα ολόκληρο γεύμα; Τα λιγοστά που υπάρχουν, φροντίζουμε να τα ενσωματώσουμε σε διαφορετικά γεύματα. Για παράδειγμα τα προσθέτουμε σε κάποια σαλάτα ή τα βάζουμε μέσα σε σάντουιτς. Το αποτέλεσμα θα σας ενθουσιάσει!

5. Εμφανίστηκε μούχλα στα τρόφιμα;

Εάν εμφανιστεί μούχλα στα τρόφιμα, μπορούμε ακόμα να τα “διασώσουμε”,  εξαρτάται βεβαίως πάντα από το τι είναι. Οι ακόλουθοι γενικοί κανόνες μπορούν να μας βοηθήσουν.

Τα σκληρά τρόφιμα θα πρέπει να είναι ασφαλή για κατανάλωση από τη στιγμή που αφαιρείται το μουχλιασμένο μέρος μαζί με τη γύρω περιοχή. Για παράδειγμα τα σκληρά τυριά όπως γραβιέρα, κεφαλογραβιέρα, παρμεζάνα κλπ,  σφικτά φρούτα και λαχανικά όπως λάχανο πιπεριές και οι ρύζες όπως τα παντζάρια, τα καρότα, η σελινόριζα.

Τα μαλακά τρόφιμα πρέπει να πετιούνται αμέσως μόλις μουχλιάσουν. Αυτό περιλαμβάνει οπωσδήποτε τα μαγειρεμένα περισσεύματα φαγητών, τα μαλακά τυριά, τα γιαούρτια και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, το ψωμί, τις μαρμελάδες και τα μαλακά φρούτα και λαχανικά (όπως αγγούρια, ροδάκινα, ντομάτες, μούρα κ.λπ.).

6. Ακολουθείτε όλα τα παραπάνω και παρ΄ όλα αυτά εξακολουθείτε να έχετε περίσσευμα φαγητού;

Εάν το φαγητό είναι ακόμα ασφαλές, η φύση μας ως κοινωνικά όντα μπορεί να παίξει ένα ρόλο στη λύση.

Ρωτάμε γύρω μας. Φίλοι ή συνάδελφοι θα μπορούσαν να κάνουν χρήση αυτού που δεν χρειαζόμαστε.

Ελέγχουμε εάν υπάρχουν στην περιοχή μας τράπεζες τροφίμων που δέχονται δωρεές τροφίμων και τα διανέμουν σε άτομα που έχουν ανάγκη.

Το να γίνουμε πιο συνειδητοποιημένοι στο θέμα της αλόγιστης σπατάλης των τροφίμων δεν είναι και τόσο δύσκολο όσο αρχικά μπορεί να φαίνεται. Θα πάρει λίγο καιρό ώστε να συνηθίσουμε μερικά από τα tips που δώσαμε παραπάνω, αλλά σίγουρα τα οφέλη που θα αποκομίσουμε από μια τέτοια πρακτική είναι μεγάλα, τόσο στην τσέπη μας όσο και στην εξοικονόμηση των τροφίμων και των πόρων της γης.

Πηγές:

• European commission website. Food waste section. 
• EUFIC Food Today. Safe food storage at home.
• USDA website. Food safety education section.